*گوش بازار از وعده‌ها پر است

به گزارش بیداربورس در زمان انتخابات ریاست جمهوری نامزدها به هر دری میکوبیدند تا ثابت کنند که ناجی بازار خواهند بود یکی وعده درست شدن ۳ روزه بورس را می‌داد و دیگری سرزده به سازمان بورس میرفت. اخیرا وعده و وعیدها زیاد شده اما گوش بازار دیگر از این حرف‌ها پر است و به هر اتفاقی حتی مثبت دهن کجی می‌کند.

* دلایل ریزش بورس

اخیرا شاهد رشد دلار تا ۳۲ هزار تومان وریزش آن تا ۲۵ هزار تومان بودیم که بسیاری از کارشناسان معتقد بودند افت و خیز دلار بر بازار سرمایه تاثیر گذار است اما بازار خط بطلانی بر این ادعا کشیده و هیچ توجهی به دلار نکرد.

از آن سو خبرهای زیادی در رابطه با توافقات سیاسی به گوش می‌رسد که به گفته کارشناسان این توافقات می‌تواند تاثیر منفی بر روند کوتاه مدت بورس بگذارد اما این دلیل به تنهایی قدرت ریزش بازار را خواهد داشت؟

جواب سوال بالا قطعا خیر است زیرا بازار سرمایه آنقدری بزرگ شده که تنها به یک مورد تا این حد واکنش نشان ندهد، درواقع اگر خبری بخشی از بازار را تحت تاثیر قرار دهد، بخش های دیگر میتوانند آن را پوشش دهند اما این روزها بازار به یکباره صف فروش میشود.

*انفجار اعتماد

با نگاهی به گذشته‌ای نه چندان دور یاد وعده یک شبه لغو قیمت‌گذاری دستوری و تجدید نظر درباره آن میفتیم. این نوع تصمیمات یک شبه کم نبوده‌اند و همیشه آثاری مخرب نه تنها برای بازار بلکه برای اقتصاد داشته‌اند. بدتر از تصمیمات ناگهانی، وعده‌های توخالی است، برای مثال بیش از یک ماه از ارائه ۱۰ اقدام دولت میگذرد و هنوز این مصوبات در حد وعده باقی مانده است.  این نوع تصمیمات ناگهانی و عدم اجرای وعده ها برای سروسامان دادن به وضعیت بورس، یعنی منفجر کردن اعتماد مردم که عواقب آن امروزه گریبان‌گیر بازار شده و در نتیجه آن شاهد فرار نقدینگی از بازار سرمایه هستیم.  

*ردپای دست‌های پشت پرده در رشد بازارهای موازی

یکی از مشکلاتی که کارشناسان از آن به عنوان مشکل اصلی ریزش بورس یاد می‌کنند، نبود نقدینگی در بازار است. پیش‌تر به چند مورد از عوامل نبود نقدینگی در بازار اشاره کردیم حال میخواهیم به بررسی موضوع دیگری که نقدینگی را از بازار می‌رباید صحبت کنیم. بازارهای موازی همواره رقیبی برای بورس بوده‌اند که در سال‌های گذشته بورس از آن‌ها بازدهی بالاتری داشته اما اکنون ورق برگشته و بررسی‌ها حاکی از این است که در سال‌های اخیر بازدهی بورس از تمامی بازارها کم‌تر بوده است.  بورسی که بیشتر اوقات برنده این رقابت بود و به عنوان بازاری مولد باید در اولیت‌های افتصادی باشد چه بر سرش آمده که حال از بازارهای سفته‌بازانه جا مانده است؟ این اتفاق طبیعی به نظر نمیرسد و به عقیده کارشناسان این دست‌های پشت پرده هستند که باعث ریزش بورس و عقب ماندن آن از رقبا شده‌اند. اگر مجلس و دولت به دیگر بازار ها پروبال ندهند قطعا آن‌ها نمی‌توانند انقدر سرسخت رقیب بورس شوند.

*ثروتمندان ملک، زیر چتر حمایتی مجلس

به عنوان مثال اخیرا دولت طرحی را مبنی بر مالیات از خانه‌ها و خودروهای لوکس ابلاغ کرده بود که این طرح می‌توانست حامی خوبی برای بازارسرمایه باشد چرا که اول از همه بازار دلالانی که این وسط جولان می‌دادن کساد میشد و دوم اینکه سرمایه‌دارن به جای خرید مسکن و پرداخت مالیات به دولت سرمایه‌های خود را وارد بازاری می‌کردند که نیازی به مالیات نداشت. اما ظاهرا مجلس قصد سنگ اندازی جلوی پای نقدینگی برای ورود بورس را دارد زیرا کف مالیات بر خانه‌های لوکس را از ۱۰ میلیارد به ۲۰ میلیارد افزایش داد. با توجه به آمار تنها دو درصد از املاک کشور از این پس شامل مالیات خواهند شد این در حالی است که ملک بالای ۲ میلیارد تومان یک خانه لوکس به‌حساب می‌آید که مالک آن باید مالیات سالانه آن را بپردازد. حتی در تهران به‌عنوان گران‌ترین بازار مسکن، ملک بالای ۵ میلیارد تومان شرایط خاص یک خانه لوکس را دارد.

*مسکن، فرزند نازپرورده دولت

اینکه مجلس با کدام تراز ملکی یا قیمتی، کف ۲۰ میلیارد تومان را خانه لوکس تعریف کرده، معمای بدون پاسخِ قانع‌کننده‌ای است که به شوخی دوم مالیاتی دربازار مسکن تعبیر می‌شود. پیش‌تر، با اعمال دو معافیت طلایی به گروه زیادی از ملاکان دارای خانه خالی، شوخی اول مالیاتی کلید خورده بود.

با تغییرات اعمال شده در کمیسیون تلفیق مجلس، مالیات خانه و باغ ویلاهای گران‌قیمت نسبت به مازاد ارزش ملک بیش از ۲۰ میلیارد تومان برای خانه‌های ۲۰ تا ۲۵ میلیارد تومانی ۱/ ۰ درصد نسبت به مازاد ارزش ۲۰ میلیاردی است و برای خانه‌های ۲۵ تا ۳۵ میلیارد تومانی این نرخ ۲/ ۰ درصد نسبت به مازاد ارزش، ۳۵ تا ۵۰ میلیارد تومانی ۳/ ۰ درصد نسبت به مازاد ارزش، ۵۰ تا ۷۰ میلیارد تومانی ۴/ ۰ درصد نسبت به مازاد ارزش و بیش از ۷۰ میلیارد تومانی ۵/ ۰ درصد نسبت به مازاد ارزش تعیین شده است.

*زور مجلس و دولت به بورس رسید

دولت به راحتی می‌توانست از مالیات بر خانه‌های لوکس کسری بودجه خود را تا حدی جبران کند اما با تغییر لایحه مالیات از خانه های ۱۰ به ۲۰ میلیارد تومان به حدی دایره این املاک کم شد که این مالیات دیگر هیچ دردی را دوا نخواهد کرد.

با توجه به دخالت مجلس در این امر دولت باید به فکر دیگری برای جبران کسری بودجه خود باشد و چه چیزی بهتر از بورس برای دولت؟

*بورس، بچه سرراهی دولت

دولت نشان داده که هرزمان کسری بودجه داشته باشد و از راه های دیگر نتواند آن را تامین کند، یکراست به سراغ بورس می‌آید.

دولت ناامید از مالیات بر خانه‌های لوکس در بودجه سال آینده نرخ سوخت صنایع فولادی و پتروشیمی را معادل نرخ خوراک کرد و بر صادرات برخی محصولات پتروشیمی، مالیات وضع کرده است و درمجموع درآمدهای مالیاتی برای سال آینده را ۷۰ درصد رشد داده است.

تمامی موارد ذکر شده باعث شده که نه‌تنها شاهد خروج منابع از بازار بورس باشیم بلکه طبق گزارش بانک مرکزی در شش‌ماهه اولیه سال حدود ۶ میلیارد دلار خروج سرمایه از کشور داشته‌ایم.

نویسنده: نازنین درویشی